rQ

Geschreven door: rQ

Gepubliceerd: 03 december 2021

“Vijf keer remise, wat doe jij daar nou mee?” vroeg mijn buurman. Een paar dagen geleden had een vriend ook al gevraagd wat ik vond van de WK-match tussen Carlsen en “die Rus met een onuitsprekelijke naam”.
Natuurlijk volg ik de WK-match. Ik volg alle belangrijke schaakwedstrijden.
Hoewel? De finale van het Nederlands kampioenschap heb ik helemaal gemist. Ger Battjes wees mij erop, maar toen ik ging kijken was het al afgelopen. Eén ronde voor het eind was Max Warmerdam kampioen geworden. Dat had ik voorspeld, maar bij de manier waarop kun je wel een paar vraagtekens zetten. Hij kreeg in de vierde ronde een vol punt cadeau van Roeland Pruijssers omdat die te laat arriveerde. Het NK is geen WK, zullen we maar zeggen.
Zulke knulligheden gebeuren niet in het door oliesjeiks rijkelijk gedoteerde wereldkampioenschap. De eerste vijf partijen in Dubai werden remise. Die Rus met een onuitsprekelijke naam is Ian Nepomniachtchi, in de wandeling Nepo genoemd. Hij is de uitdager en hij houdt goed stand. Zijn openingsvoorbereiding is uitstekend. De commentariërende grootmeesters leggen ons haarfijn uit welke subtiliteiten onder de oppervlakte een rol spelen. De partijen blijken veel spannender te zijn dan je als eenvoudige clubspeler zou denken. “Vechtremises”, hoor ik zeggen, maar Ian stond in de partijen 2 en 5 beter.
Voor het grote publiek lijken vijf remises in de eerste vijf partijen het toppunt van saaiheid. Moeten we, gedachtig de vraag van mijn buurman, er iets mee doen? Die vraag werd al gesteld in 1927 toen in de match Capablanca - Aljechin 25 van de 34 partijen remise werden. Sindsdien waart het remisespook door de schaakwereld. De reglementen zijn regelmatig veranderd met als resultaat minder klassieke partijen en een beslissing door rapid- en blitzpartijen. Volgens mij is dat een denkfout geweest. Als het aantal klassieke partijen kleiner wordt, neemt ook de kans af dat een van die partijen in winst/verliest eindigt.
Het gaat niet om de reglementen. De schakers moeten het grote publiek uitleggen waarom de match spannend is. De psychologie speelt daarbij een grote rol. Terwijl ik dit schrijf, kijk ik naar de 6e partij. Nepo heeft met zwart gemakkelijk gelijk spel bereikt. Hij ziet er zelfverzekerd uit. Aan zijn lichaamstaal kun je zien dat Carlsen ontevreden is. Het begint tot hem door te dringen dat zijn openingsvoorbereiding op de match niet goed genoeg is geweest. Hij moet in de matchpartijen wat proberen, want tegen Nepo mag hij het niet op de rapidpartijen laten aankomen.
Zes remises. Wat ik ermee doe? Ik blijf kijken. Het is razend spannend. Nepo is in het voordeel, er zou wel eens een verrassing in de lucht kunnen hangen.

Opgave
Elke maand een serie opgaven, steeds stijgend in moeilijkheidsgraad. Ter lering en vermaak.

12-1 Wit aan zet wint. Hoe? 

 Oplossing van de vorige week.
11-4 Wit aan zet geeft mat in vijf zetten.
1.Lxf6 Lxf6 2.Dxh7!! Kxh7
3.Th5 Kh8 4.Pg6!!
met ondekbaar mat op h8.
MAAR...helaas kan zwart aan mat ontsnappen. Wit wint ook na
1…Pex5 2. Lxe5 met stukwinst
1…gxf7 2. Dg4+ Kh8 3. Pxf7
met kwaliteitwinst

. 

Geschreven door: rQ

Gepubliceerd: 26 november 2021

Vandaag is de WK-match tussen Magnus Carlsen en Ian Nepomniachstchi begonnen. Carlsen is favoriet, maar Nepo kan misschien voor een verrassing zorgen.
Vandaag wordt een beperkte lockdown aangekondigd. Waarschijnlijk komt het clubschaken weer een paar weken stil te liggen.
Crises brengen altijd veel ellende met zich mee, maar kunnen ook leiden tot vernieuwingen van en in de maatschappij. Om zoveel mogelijk ellende te voorkomen en de pijn eerlijk te verdelen, is goed crisismanagement nodig. Maar goed crisismanagement kijkt ook vooruit, denkt na over gewenste vernieuwingen en probeert deze te stimuleren.
Het crisisbeleid van de Nederlandse regering blinkt niet uit door vastberadenheid. De Nederlandse maatschappij is daarvoor te verdeeld. Een onnoemelijke hoeveelheid belangengroepen bemoeit zich er tegenaan, op straat, in de pers, aan de babbeltafels op tv, in de social media, en - niet te vergeten - in de diverse lobbycircuits en achterkamertjes. Mocht dat niet desastreus genoeg zijn, dan zijn er in de Tweede Kamer nog altijd 19 partijen en groeperingen het met elkaar oneens. Voor een krachtdadig optreden is sterk leiderschap nodig, maar zodra het kabinet zo’n trekje zou vertonen, zouden de Tweede Kamer èn de Nederlandse maatschappij daartegen als één persoon in het geweer komen.
Arme clubschakers als wij zijn een gemakkelijk slachtoffer. Als het de autoriteiten uitkomt, is schaken geen sport meer en daarom BTW-plichtig. Als er gelockdownd moet worden, dan zijn schakers, afhankelijk van de plaats waar zij spelen, horecabezoekers of bezoekers van culturele of zorginstellingen. Wat doe je eraan?
Onder leiding van voorzitter Arend van der Burgh voert ons bestuur een krachtig crisismanagement. Ze halen eruit wat er in zit. Maar het blijft een Sisyfusarbeid - steeds als je denk met je zware last boven te zijn, val je weer terug. Het bestuur is niet te benijden. Vervelend is dat het moeilijk is een voor alle leden bevredigend alternatief voor de fysieke schaakavonden te vinden. Daarin verschilt onze club van het profschaken.
Misschien worden de KNSB- en NOSBO-competitie stilgelegd. Het WK is neergestreken in de Verenigde Arabische Emiraten waar een prijzenpot van twee miljoen euro ligt te wachten. Onder leiding van Magnus Carlsen en zijn beursgenoteerde Play Magnusgroep is tijdens de vorige lockdownperiode een zeer commercieel en lucratief online circuit van topschaakwedstrijden opgezet. Voor elke wedstrijd was een prijzenfonds van een paar honderdduizend dollar beschikbaar. Schakers over de hele wereld hebben thuis achter de computer de partijen gevolgd.
Geholpen door de covidcrisis heeft Carlsen de vernieuwing van de schaaksport in een stroomversnelling gebracht. Kunnen wij hier gebruik van maken? Het is nu een goed moment om daarover na te denken.

Opgave
Elke maand een serie opgaven, steeds stijgend in moeilijkheidsgraad. Ter lering en vermaak.

De moeijkste van de maand

11-4 Wit aan zet geeft mat in vijf 

Oplossing vorige keer
11-3 Zwart aan zet wint. Hoe?

1…Txd2 2.Dxd2 Pxe4 3.Dg2 Pf2 mat

Geschreven door: rQ

Gepubliceerd: 19 november 2021

Manuel Bosboom (Zaanstreek, 58 jaar, Internationaal Meester sinds 1990) heeft een biografie gekregen.
Een biografie van Manuel Bosboom?
In 1978 is het boek Willem Jan Muhring - Leven en werken van een internationaal schaakmeester van F.W.J. Henneberke uitgekomen. Door de spraakmakende gemeente werd destijds nogal smalend gedaan over dit boek van maar liefst 376 pagina’s. Muhring (1914-1997, IM sinds 1950) had in 1972 nationale bekendheid verworven als de wat onnozele aangever van Euwe bij de dagelijkse uitleg van de partijen van de WK-match Spassky-Fischer op de televisie. Onterecht, de man had er best verstand van. Maar een biografie, een eerbetoon dat Donner en Ree, zelfs Prins, Van Scheltinga en Cortlever nooit hadden gekregen - was dat nou nodig?
Nu dus de biografie van Manuel Bosboom. Zitten we daar op te wachten? Waar blijft de biografie van Hans Ree, de vierde Nederlandse grootmeester na Euwe, Donner en Timman?
Er kleeft nog een ander smetje aan het boek. De auteurs, Peter Boel en Merijn van Delft, hebben het de titel Chess Buccaneer - The Life and Games of Manuel Bosboom meegegeven. Bosboom heeft de bijnaam ‘De Zaanse Tovenaar.’ Merk de gelijkenis op met de titel van de biografie van ‘de Tovenaar van Riga’, The Life and Games of Mikhail Tal. Wat mij betreft is dit een kleine onbeschaamdheid, maar de direct betrokkenen zullen het wel een goede grap vinden. Misschien heeft het zelfs een diepere betekenis.
Manuel Bosboom is een originele, creatieve speler die briljante partijen op zijn naam heeft staan. Hij behoort tot de sterkste snelschakers van Nederland, maar kan ook positioneel goed uit de voeten. Hij heeft een snelschaakpartij gewonnen van Garry Kasparov en een klassieke partij van Peter Leko. Ik zou Bosboom geen schaakpiraat noemen. Achter zijn onconventionele stijl gaat een diep inzicht in het schaakspel schuil. Dat merkte ik in 2011 in Amsterdam na een partij tegen Roel van Duijn. Natuurlijk was het Van Duijn-gambiet (1.e4 c5 2.a3) op het bord gekomen. Bosboom kwam erbij toen we de partij na afloop analyseerden. De twee hadden vaker over deze opening gefilosofeerd. Achter het zetje 2.a3, waarvan ik dacht dat het “slechts” voorbereiding van b2-b4 was en bedoeld om “de” theorie te omzeilen, bleek een wereld van strategische opvattingen schuil te gaan. Bosboom was die middag terneergeslagen omdat zijn kat net was doodgegaan en zocht en vond een welwillend oor en een troostend woord bij de toenmalige professor in het liefdesverdriet.
Manuel Bosboom houdt van het schaakspel en hij zoekt de plezierige kanten van het leven op. Zo’n leven is een biografie waard. Elk leven is een biografie waard. Ik ga het boek zeker kopen.

Opgave
Elke maand een serie opgaven, steeds stijgend in moeilijkheidsgraad. Ter lering en vermaak.

11-3 Zwart speelt en wint

Oplossing van de vorige keer

11-2 Wit geeft mat in 3 zetten

1.Dxh7 Kxh7 2.Th5+ Kg8 3.Th8 mat

Geschreven door: rQ

Gepubliceerd: 12 november 2021

Er schittert sinds kort een nieuwe ster aan het schaakfirmament. Hij ging als een komeet in de FIDE Chess.com Swiss, het laatste FIDE-toernooi waarin twee plaatsen in het volgende kandidatentoernooi konden worden verdiend. Na enkele ronden stormde hij de groep van 2770-spelers binnen, daarna passeerde hij Anish Giri op de live-ratinglijst en toen hij het toernooi had gewonnen  was hij officieus nummer vijf van de wereld.
Alireza Firouzja, van origine Iraniër, nu Fransman, achttien jaar en WK-kandidaat.

Alireza is al genoemd als de toekomstige en meest gevaarlijke uitdager van wereldkampioen Magnus Carlsen. Dat Carlsen zijn titel eerst nog tegen Ian Nepomniachtchi moet verdedigen, doet er blijkbaar minder toe.
Elke keer als een jonge speler opvallende prestaties levert, zijn er commentatoren die voorspellen dat hij wereldkampioen wordt. Dergelijke voorspellingen komen zelden uit. Dat is logisch, want anders zouden er veel meer wereldkampioenen zijn. De laatste goede voorspelling was in 2004 toen Carlsen als 14 jarige de C-groep van het Corus-toernooi in Wijk aan Zee won. Ik zat in de zaal toen Genna Sosonko zijn bewondering niet onder stoelen of banken stak. De laatste bijna-goede voorspelling was dat Sergey Karjakin wereldkampioen zou worden. Hij verloor de titelmatch op het nippertje. Foute voorspellingen zijn er te over. Ligterink schaamt zich nu nog dat hij in De Volkskrant ooit de Rus Vladimir Fedoseev als toekomstige wereldkampioen heeft getipt. Ook Ilya Nyzhnyk werd een grootse toekomst voorspeld toen hij in 2010 de gedeelde eerste plaats behaalde in het Schaakfestival in Groningen en de destijds jongste grootmeester ooit werd. En wat te denken van de Chinees Wei Yi, de man met de flitsende stijl? Hij heeft de zeer degelijke Ding Liren voor moeten laten gaan. Het meest teleurstellend vind ik dat de Indiër Rameshbabu Praggnanandhaa de hooggespannen verwachtingen niet heeft waargemaakt. Waarom? Hij heeft zo’n intrigerende, onuitsprekelijke naam, waarin heel listig de naam van de vroegere wereldkampioen is verstopt.
Alireza Firouzja is ook een mooie naam. We hebben hem in 2019 in Hoogeveen mogen bewonderen, toen hij een ander jong talent, Jorge Cori, met overmacht versloeg. En hij is nu al veel verder gekomen dan Fedoseev, Nyzhnyk, Wei Yi en Praggnanandhaa samen. De goede ingrediënten zijn aanwezig. Misschien komt de voorspelling dit keer uit.

Opgave

Elke maand een serie opgaven, steeds stijgend in moeilijkheidsgraad. Ter lering en vermaak.

Iets moeilijker dan de vorige keer
11-2 Wit geeft mat in 3.

Oplossing van de vorige week
11-1 Wit speelt en wint.

1.Df6 mat