rQ

Geschreven door: rQ

Gepubliceerd: 19 november 2021

Manuel Bosboom (Zaanstreek, 58 jaar, Internationaal Meester sinds 1990) heeft een biografie gekregen.
Een biografie van Manuel Bosboom?
In 1978 is het boek Willem Jan Muhring - Leven en werken van een internationaal schaakmeester van F.W.J. Henneberke uitgekomen. Door de spraakmakende gemeente werd destijds nogal smalend gedaan over dit boek van maar liefst 376 pagina’s. Muhring (1914-1997, IM sinds 1950) had in 1972 nationale bekendheid verworven als de wat onnozele aangever van Euwe bij de dagelijkse uitleg van de partijen van de WK-match Spassky-Fischer op de televisie. Onterecht, de man had er best verstand van. Maar een biografie, een eerbetoon dat Donner en Ree, zelfs Prins, Van Scheltinga en Cortlever nooit hadden gekregen - was dat nou nodig?
Nu dus de biografie van Manuel Bosboom. Zitten we daar op te wachten? Waar blijft de biografie van Hans Ree, de vierde Nederlandse grootmeester na Euwe, Donner en Timman?
Er kleeft nog een ander smetje aan het boek. De auteurs, Peter Boel en Merijn van Delft, hebben het de titel Chess Buccaneer - The Life and Games of Manuel Bosboom meegegeven. Bosboom heeft de bijnaam ‘De Zaanse Tovenaar.’ Merk de gelijkenis op met de titel van de biografie van ‘de Tovenaar van Riga’, The Life and Games of Mikhail Tal. Wat mij betreft is dit een kleine onbeschaamdheid, maar de direct betrokkenen zullen het wel een goede grap vinden. Misschien heeft het zelfs een diepere betekenis.
Manuel Bosboom is een originele, creatieve speler die briljante partijen op zijn naam heeft staan. Hij behoort tot de sterkste snelschakers van Nederland, maar kan ook positioneel goed uit de voeten. Hij heeft een snelschaakpartij gewonnen van Garry Kasparov en een klassieke partij van Peter Leko. Ik zou Bosboom geen schaakpiraat noemen. Achter zijn onconventionele stijl gaat een diep inzicht in het schaakspel schuil. Dat merkte ik in 2011 in Amsterdam na een partij tegen Roel van Duijn. Natuurlijk was het Van Duijn-gambiet (1.e4 c5 2.a3) op het bord gekomen. Bosboom kwam erbij toen we de partij na afloop analyseerden. De twee hadden vaker over deze opening gefilosofeerd. Achter het zetje 2.a3, waarvan ik dacht dat het “slechts” voorbereiding van b2-b4 was en bedoeld om “de” theorie te omzeilen, bleek een wereld van strategische opvattingen schuil te gaan. Bosboom was die middag terneergeslagen omdat zijn kat net was doodgegaan en zocht en vond een welwillend oor en een troostend woord bij de toenmalige professor in het liefdesverdriet.
Manuel Bosboom houdt van het schaakspel en hij zoekt de plezierige kanten van het leven op. Zo’n leven is een biografie waard. Elk leven is een biografie waard. Ik ga het boek zeker kopen.

Opgave
Elke maand een serie opgaven, steeds stijgend in moeilijkheidsgraad. Ter lering en vermaak.

11-3 Zwart speelt en wint

Oplossing van de vorige keer

11-2 Wit geeft mat in 3 zetten

1.Dxh7 Kxh7 2.Th5+ Kg8 3.Th8 mat

Geschreven door: rQ

Gepubliceerd: 12 november 2021

Er schittert sinds kort een nieuwe ster aan het schaakfirmament. Hij ging als een komeet in de FIDE Chess.com Swiss, het laatste FIDE-toernooi waarin twee plaatsen in het volgende kandidatentoernooi konden worden verdiend. Na enkele ronden stormde hij de groep van 2770-spelers binnen, daarna passeerde hij Anish Giri op de live-ratinglijst en toen hij het toernooi had gewonnen  was hij officieus nummer vijf van de wereld.
Alireza Firouzja, van origine Iraniër, nu Fransman, achttien jaar en WK-kandidaat.

Alireza is al genoemd als de toekomstige en meest gevaarlijke uitdager van wereldkampioen Magnus Carlsen. Dat Carlsen zijn titel eerst nog tegen Ian Nepomniachtchi moet verdedigen, doet er blijkbaar minder toe.
Elke keer als een jonge speler opvallende prestaties levert, zijn er commentatoren die voorspellen dat hij wereldkampioen wordt. Dergelijke voorspellingen komen zelden uit. Dat is logisch, want anders zouden er veel meer wereldkampioenen zijn. De laatste goede voorspelling was in 2004 toen Carlsen als 14 jarige de C-groep van het Corus-toernooi in Wijk aan Zee won. Ik zat in de zaal toen Genna Sosonko zijn bewondering niet onder stoelen of banken stak. De laatste bijna-goede voorspelling was dat Sergey Karjakin wereldkampioen zou worden. Hij verloor de titelmatch op het nippertje. Foute voorspellingen zijn er te over. Ligterink schaamt zich nu nog dat hij in De Volkskrant ooit de Rus Vladimir Fedoseev als toekomstige wereldkampioen heeft getipt. Ook Ilya Nyzhnyk werd een grootse toekomst voorspeld toen hij in 2010 de gedeelde eerste plaats behaalde in het Schaakfestival in Groningen en de destijds jongste grootmeester ooit werd. En wat te denken van de Chinees Wei Yi, de man met de flitsende stijl? Hij heeft de zeer degelijke Ding Liren voor moeten laten gaan. Het meest teleurstellend vind ik dat de Indiër Rameshbabu Praggnanandhaa de hooggespannen verwachtingen niet heeft waargemaakt. Waarom? Hij heeft zo’n intrigerende, onuitsprekelijke naam, waarin heel listig de naam van de vroegere wereldkampioen is verstopt.
Alireza Firouzja is ook een mooie naam. We hebben hem in 2019 in Hoogeveen mogen bewonderen, toen hij een ander jong talent, Jorge Cori, met overmacht versloeg. En hij is nu al veel verder gekomen dan Fedoseev, Nyzhnyk, Wei Yi en Praggnanandhaa samen. De goede ingrediënten zijn aanwezig. Misschien komt de voorspelling dit keer uit.

Opgave

Elke maand een serie opgaven, steeds stijgend in moeilijkheidsgraad. Ter lering en vermaak.

Iets moeilijker dan de vorige keer
11-2 Wit geeft mat in 3.

Oplossing van de vorige week
11-1 Wit speelt en wint.

1.Df6 mat

Geschreven door: rQ

Gepubliceerd: 05 november 2021

Nimzowitsch en Réti waren in het begin van de 20e eeuw de vrijheidsstrijders van de 64 velden. Zij ontworstelden zich aan de strakke positionele regels die Steinitz en vooral Tarrasch de schakers hadden voorschreven en die begonnen te knellen. Bronstein en Tal ontrokken zich aan het keurslijf van de Sovjet-schaakstijl. Beiden brachten de machtige Botwinnik aan het wankelen (en Tal stootte hem zelfs voor een jaar van de troon). Jan Timman schudde de Nederlandse schaakwereld door elkaar met zijn dynamische spel dat volgens sommige minder getalenteerde oudgedienden niet strookte met de manier van schaken die Euwe hun had geleerd. Carlsen lapte de lessen van Kasparov aan zijn laars - geen diepgaande openingsvoorbereiding, maar zoeken naar goede, speelbare stellingen. Allen waren zij vrije, onafhankelijke geesten.
Schaken is vrijheid.
Ik voel mij vrij als ik met een partij bezig ben. Niemand vertelt mij wat ik moet doen en wat ik moet laten. Niemand dwingt mij verantwoorde positionele zetten te spelen, niemand verbiedt mij een stuk te offeren. Als een teamleider zegt dat ik moet doorspelen, beslis ik zelf wel of ik dat doe.
En dan kan het mij niet schelen dat ik mij aan de spelregels moet houden. Of aanwezig moet zijn als de partij begint. Of remise moet accepteren bij eeuwig schaak. Of dat het mij verboden wordt een telefoon bij me te hebben als ik naar de wc ga. Of dat ik stil moet zijn en mijn tegenstander niet mag hinderen. Of dat mijn denktijd beperkt is.
Dat vind ik niet erg, want mijn vrijheid gaat mij voor alles.

Opgave
Elke maand een serie opgaven, steeds stijgend in moeilijkheidsgraad. Ter lering en vermaak.

Een makkie om de maand te beginnen.
11-1 Wit speelt en wint.

Oplossing van de vorige week
10-05 Wit geeft mat in vijf zetten

1. Te8 Dxe8 2.Dxf6 Kg8 3.Lh6 Df7 4.Dd6 Df8 5.Dxf8 mat

Geschreven door: rQ

Gepubliceerd: 29 oktober 2021

Op de ledenlijst van onze schaakclub stonden in augustus 33 namen van senioren. Van hen hebben 29 dit seizoen minstens één partij gespeeld. Dat is een opkomst van 88% waar heel wat schaakclubs jaloers op kunnen zijn. Het toont ook aan dat wij, de leden van Schaakclub Roden, er zin in hebben. Het is weer supergezellig in het Trefpunt en de spelvreugde spat er van af.
Natuurlijk, als de een wint, gaat dat ten koste van een ander. Schaken is een zero sum game, zeker. Maar zo’n eenzijdige wiskundige benadering gaat alleen op voor de uitslag en de stand. Zij houdt geen rekening met het plezier dat de spelers aan hun partij beleven. Wij zijn liefhebbers en houden van schaken, zelfs als we op een vreselijke manier verliezen en daarna de slaap niet kunnen vatten. Wij blijven doorgaan zolang het kan.
Terwijl wij ons vermaken aan het bord met de 64 velden, pakken donkere wolken zich boven ons samen. Het klimaat, de CO2- en stikstofuitstoot, de energievoorziening en de prijs van het gas, Rusland en China, het geweld op straat, de criminaliteit, groeiende onverdraagzaamheid tussen groepen in de samenleving, voetbalsupporters, Koeman en Koevermans, de toeslagenaffaire, de belastingdienst. Rutte en de politiek. Wappies en een nieuwe coronagolf. Welke maatregelen zal de regering volgende week afkondigen?
Dat er iets moet gebeuren, lijdt geen twijfel en komt niet onverwacht. Virologen hebben al maanden geleden gewaarschuwd dat in de herfst de besmettingsgraad oploopt, maar we hebben genoten van het moment en de gedachten over de effecten op langere termijn hebben we voor ons uitgeschoven. Al dan niet beschermd door vaccins houden we ons aan de toch al niet zo strenge protocollen, maar niet meer dan strikt noodzakelijk en soms iets minder. We zijn daar niet uniek in - de meesten hebben het zo gedaan; inclusief de ministers, staatssecretarissen en kamerleden.
Wie zich brandt, moet op de blaren zitten. Laten we de mondkapjes en kuchschermen maar weer uit de kast halen. En hopen dat het Trefpunt open blijft. Daar heb ik wel een QR-check voor over.

Opgave
Elke maand een serie opgaven, steeds stijgend in moeilijkheidsgraad. Ter lering en vermaak.

De laatste en moeilijkste van deze maand

10-05 Wit geeft mat in vijf zetten

Oplossing van de vorige week
10-04 Wit speelt en wint
1. Txf4 exf4 2. Lh8!!
Zwart kan mat niet voorkomen.