rQ

Geschreven door: rQ

Gepubliceerd: 12 november 2021

Er schittert sinds kort een nieuwe ster aan het schaakfirmament. Hij ging als een komeet in de FIDE Chess.com Swiss, het laatste FIDE-toernooi waarin twee plaatsen in het volgende kandidatentoernooi konden worden verdiend. Na enkele ronden stormde hij de groep van 2770-spelers binnen, daarna passeerde hij Anish Giri op de live-ratinglijst en toen hij het toernooi had gewonnen  was hij officieus nummer vijf van de wereld.
Alireza Firouzja, van origine Iraniër, nu Fransman, achttien jaar en WK-kandidaat.

Alireza is al genoemd als de toekomstige en meest gevaarlijke uitdager van wereldkampioen Magnus Carlsen. Dat Carlsen zijn titel eerst nog tegen Ian Nepomniachtchi moet verdedigen, doet er blijkbaar minder toe.
Elke keer als een jonge speler opvallende prestaties levert, zijn er commentatoren die voorspellen dat hij wereldkampioen wordt. Dergelijke voorspellingen komen zelden uit. Dat is logisch, want anders zouden er veel meer wereldkampioenen zijn. De laatste goede voorspelling was in 2004 toen Carlsen als 14 jarige de C-groep van het Corus-toernooi in Wijk aan Zee won. Ik zat in de zaal toen Genna Sosonko zijn bewondering niet onder stoelen of banken stak. De laatste bijna-goede voorspelling was dat Sergey Karjakin wereldkampioen zou worden. Hij verloor de titelmatch op het nippertje. Foute voorspellingen zijn er te over. Ligterink schaamt zich nu nog dat hij in De Volkskrant ooit de Rus Vladimir Fedoseev als toekomstige wereldkampioen heeft getipt. Ook Ilya Nyzhnyk werd een grootse toekomst voorspeld toen hij in 2010 de gedeelde eerste plaats behaalde in het Schaakfestival in Groningen en de destijds jongste grootmeester ooit werd. En wat te denken van de Chinees Wei Yi, de man met de flitsende stijl? Hij heeft de zeer degelijke Ding Liren voor moeten laten gaan. Het meest teleurstellend vind ik dat de Indiër Rameshbabu Praggnanandhaa de hooggespannen verwachtingen niet heeft waargemaakt. Waarom? Hij heeft zo’n intrigerende, onuitsprekelijke naam, waarin heel listig de naam van de vroegere wereldkampioen is verstopt.
Alireza Firouzja is ook een mooie naam. We hebben hem in 2019 in Hoogeveen mogen bewonderen, toen hij een ander jong talent, Jorge Cori, met overmacht versloeg. En hij is nu al veel verder gekomen dan Fedoseev, Nyzhnyk, Wei Yi en Praggnanandhaa samen. De goede ingrediënten zijn aanwezig. Misschien komt de voorspelling dit keer uit.

Opgave

Elke maand een serie opgaven, steeds stijgend in moeilijkheidsgraad. Ter lering en vermaak.

Iets moeilijker dan de vorige keer
11-2 Wit geeft mat in 3.

Oplossing van de vorige week
11-1 Wit speelt en wint.

1.Df6 mat

Geschreven door: rQ

Gepubliceerd: 05 november 2021

Nimzowitsch en Réti waren in het begin van de 20e eeuw de vrijheidsstrijders van de 64 velden. Zij ontworstelden zich aan de strakke positionele regels die Steinitz en vooral Tarrasch de schakers hadden voorschreven en die begonnen te knellen. Bronstein en Tal ontrokken zich aan het keurslijf van de Sovjet-schaakstijl. Beiden brachten de machtige Botwinnik aan het wankelen (en Tal stootte hem zelfs voor een jaar van de troon). Jan Timman schudde de Nederlandse schaakwereld door elkaar met zijn dynamische spel dat volgens sommige minder getalenteerde oudgedienden niet strookte met de manier van schaken die Euwe hun had geleerd. Carlsen lapte de lessen van Kasparov aan zijn laars - geen diepgaande openingsvoorbereiding, maar zoeken naar goede, speelbare stellingen. Allen waren zij vrije, onafhankelijke geesten.
Schaken is vrijheid.
Ik voel mij vrij als ik met een partij bezig ben. Niemand vertelt mij wat ik moet doen en wat ik moet laten. Niemand dwingt mij verantwoorde positionele zetten te spelen, niemand verbiedt mij een stuk te offeren. Als een teamleider zegt dat ik moet doorspelen, beslis ik zelf wel of ik dat doe.
En dan kan het mij niet schelen dat ik mij aan de spelregels moet houden. Of aanwezig moet zijn als de partij begint. Of remise moet accepteren bij eeuwig schaak. Of dat het mij verboden wordt een telefoon bij me te hebben als ik naar de wc ga. Of dat ik stil moet zijn en mijn tegenstander niet mag hinderen. Of dat mijn denktijd beperkt is.
Dat vind ik niet erg, want mijn vrijheid gaat mij voor alles.

Opgave
Elke maand een serie opgaven, steeds stijgend in moeilijkheidsgraad. Ter lering en vermaak.

Een makkie om de maand te beginnen.
11-1 Wit speelt en wint.

Oplossing van de vorige week
10-05 Wit geeft mat in vijf zetten

1. Te8 Dxe8 2.Dxf6 Kg8 3.Lh6 Df7 4.Dd6 Df8 5.Dxf8 mat

Geschreven door: rQ

Gepubliceerd: 29 oktober 2021

Op de ledenlijst van onze schaakclub stonden in augustus 33 namen van senioren. Van hen hebben 29 dit seizoen minstens één partij gespeeld. Dat is een opkomst van 88% waar heel wat schaakclubs jaloers op kunnen zijn. Het toont ook aan dat wij, de leden van Schaakclub Roden, er zin in hebben. Het is weer supergezellig in het Trefpunt en de spelvreugde spat er van af.
Natuurlijk, als de een wint, gaat dat ten koste van een ander. Schaken is een zero sum game, zeker. Maar zo’n eenzijdige wiskundige benadering gaat alleen op voor de uitslag en de stand. Zij houdt geen rekening met het plezier dat de spelers aan hun partij beleven. Wij zijn liefhebbers en houden van schaken, zelfs als we op een vreselijke manier verliezen en daarna de slaap niet kunnen vatten. Wij blijven doorgaan zolang het kan.
Terwijl wij ons vermaken aan het bord met de 64 velden, pakken donkere wolken zich boven ons samen. Het klimaat, de CO2- en stikstofuitstoot, de energievoorziening en de prijs van het gas, Rusland en China, het geweld op straat, de criminaliteit, groeiende onverdraagzaamheid tussen groepen in de samenleving, voetbalsupporters, Koeman en Koevermans, de toeslagenaffaire, de belastingdienst. Rutte en de politiek. Wappies en een nieuwe coronagolf. Welke maatregelen zal de regering volgende week afkondigen?
Dat er iets moet gebeuren, lijdt geen twijfel en komt niet onverwacht. Virologen hebben al maanden geleden gewaarschuwd dat in de herfst de besmettingsgraad oploopt, maar we hebben genoten van het moment en de gedachten over de effecten op langere termijn hebben we voor ons uitgeschoven. Al dan niet beschermd door vaccins houden we ons aan de toch al niet zo strenge protocollen, maar niet meer dan strikt noodzakelijk en soms iets minder. We zijn daar niet uniek in - de meesten hebben het zo gedaan; inclusief de ministers, staatssecretarissen en kamerleden.
Wie zich brandt, moet op de blaren zitten. Laten we de mondkapjes en kuchschermen maar weer uit de kast halen. En hopen dat het Trefpunt open blijft. Daar heb ik wel een QR-check voor over.

Opgave
Elke maand een serie opgaven, steeds stijgend in moeilijkheidsgraad. Ter lering en vermaak.

De laatste en moeilijkste van deze maand

10-05 Wit geeft mat in vijf zetten

Oplossing van de vorige week
10-04 Wit speelt en wint
1. Txf4 exf4 2. Lh8!!
Zwart kan mat niet voorkomen.

Geschreven door: rQ

Gepubliceerd: 22 oktober 2021

Vorige week heb ik nogal geklaagd over de devaluatie van het Nederlands schaakkampioenschap. De top-5 van de Nederlandse ratinglijst is afwezig. Geen Anish Giri, Jorden van Foreest, Erwin l’Ami, Loek van Wely, Benjamin Bok.  Dat is een ernstige zaak en de KNSB heeft de verantwoordelijkheid hierin voor de toekomst verbetering te brengen.

We zijn nu bijna aan het einde van de derde ronde. De vierde ronde is een vierkamp die volgende maand in Rotterdam wordt gespeeld. De oude garde (Ivan Sokolov, Friso Nijboer, Dimitri Reinderman, Willy Hendriks) is inmiddels uitgeschakeld. Roeland Pruijssers, Max Warmerdam en Robin Swinkels hebben zich geplaatst voor de finale; Casper Schoppen en Hing Ting Lai moeten een tie-break spelen. Warmerdam zou een goede kampioen zijn. Hij is een van de sterkste grootmeesters van de generatie der millennials en ik acht de kans groot dat hij ook in de komende jaren een van de topspelers van Nederland zal zijn.

De NOSBO was goed vertegenwoordigd, maar die vreugde heeft slechts kort geduurd. Lucas van Foreest, Sergey Tiviakov en Ivo Maris haakten om de inmiddels bekende redenen af voordat het toernooi was begonnen. Daan Brandenburg, Nick Maatman en Jonas Hilwerda werden in de eerste ronde uitgeschakeld en Sipke Ernst, die in de tweede ronde instroomde, overleefde die ronde niet.
We moeten het als NOSBO-ers hebben van Machteld van Foreest in het vrouwenkampioenschap. Aan het NK-vrouwen doen wel de meeste nationale toppers mee: de gevestigde orde Zoaqin Peng, Tea Lanchava en Anne Haast, de jongere generatie Rosa Ratsma, Maaike Keetman, en Anna-Maja Kazarian, en de jonkies Eline Roebers (online jeugdwereldkampioene tot 14 jaar) en Machteld van Foreest. De titelverdedigster, Iosefina Werle, is afwezig. Machteld heeft een moeilijk toernooi. Aan het begin van de slotronde staat ze laatste met 2 punten uit zes partijen. Tegen Tea Lanchava vergooide ze een winststelling, maar in de zesde ronde veegde ze Maaike Keetman van het bord. Eline steelt de show. Zij won van Peng en Lanchava en bij het ingaan van de laatste ronde gaat zij aan de leiding met evenveel punten als ex-kampioene Anne Haast.

Dat geklaag over de devaluatie van het Nederlands kampioenschap is typisch iets van oude mannen die Euwe, Donner en Timman nog hebben gekend. Kunnen die zure cynici niet eens hun waffel houden? Schaken is geen voetbal. Het is ontzettend leuk om de partijen via de toernooisite te volgen, niet in het minst doordat zij, juist door het relatief lage niveau, voor eenvoudige clubschakers vrij gemakkelijk te begrijpen zijn. En het is nog spannend ook.
Bovendien is dit het Kampioenschap van de Opkomende Talenten. Over tien jaar kunnen we op dit toernooi terugkijken als op het moment waarop enkele sterke spelers definitief zijn doorgebroken.

“2021”, kraait rQ achter zijn rollator, “2021 … dàt was nog eens een kampioenschap!”

Opgave
Elke maand een serie opgaven, steeds stijgend in moeilijkheidsgraad. Ter lering en vermaak.

10-04 Wit speelt en wint. Hoe?

Oplossing van de vorige keer

10-03 Hoe geeft wit mat?

1.Dh8+ Kxh8 2.Txf8 Pg8 3.Le5+ Dg7 4.Lxg7 mat

of 1...Kf7 2.Dxh7+ Kf6 3.Txf8 mat.