Het was triest om te zien: het hulpeloze gestuntel van Alexei Shirov in de eerste ronde van de FIDE Grand Prix Series 2022. Wat is er over van het vlammende aanvalsspel van de Lets-Spaanse grootmeester die een tijdlang werd gezien als de opvolger van de grote Michael Tal?
Omstreeks de eeuwwisseling was Shirov een van de sterkste spelers ter wereld. Zijn loopbaan wordt echter overschaduwd door een groot onrecht. In 1998 won hij het kandidatentoernooi van de PCA door Vladimir Kramnik in een match te verslaan. Hij verwierf daarmee het recht op een match om het wereldkampioenschap tegen Garry Kasparov. Die match werd door het kamp-Kasparov echter afgezegd, omdat de sponsors niet geïnteresseerd zouden zijn. Twee jaar later speelde Kramnik tegen Kasparov en won de wereldtitel. Een kandidatentoernooi was er niet geweest. Blijkbaar was dit de match die de sponsors wilden.
Het niet doorgaan van de match tegen Kasparov kostte Shirov veel geld. Vanzelfsprekend werd het totale prijzengeld van twee miljoen dollar niet uitgekeerd, maar ook de afgesproken afkoopsom van $ 200.000 werd hem onthouden. Shirov had het geld echter hard nodig om de secondanten die hem hadden geholpen bij de voorbereiding op de match te betalen. Toen hij eindelijk weer thuiskwam was hij niet alleen bijna failliet, maar bleek tot overmaat van ramp zijn vrouw met hun vierjarige dochtertje te zijn vertrokken.
Velen zouden na zo’n drama geen stuk meer kunnen verzetten, maar Shirov, hij ploeterde voort. Ondanks verschillende mooie successen bleef het wereldkampioenschap voor hem onbereikbaar. Nu, in 2022, probeert hij het nog een keer. Hij doet mee aan de FIDE Grand Prix, een serie van drie knock-outtoernooien, waarvan het eerste in Berlijn wordt gehouden. In deze toernooien spelen 16 schakers in vier groepjes van vier een dubbelrondige competitie, waarna de winnaars halve finales en een finale spelen. Na het derde toernooi wordt de eindstand opgemaakt en de twee hoogst geëindigden plaatsen zich voor het kandidatentoernooi dat deze zomer in Madrid wordt gehouden en waarvan de winnaar wereldkampioen Magnus Carlsen mag uitdagen. Aan het kandidaten-toernooi doen acht spelers mee. Zes hebben zich al geplaatst: Nepomniachtchi als verliezend uitdager in de laatste WK-cyclus, Firouzja, Duda, Karjakin, Caruana en Radjabov. Een groot aantal topspelers zit op het vinkentouw voor de laatste twee plaatsen, o.a. Anish Giri.
Shirov is nu 49 jaar en 10 jaar ouder dan Aronian, de één na oudste deelnemer in Berlijn. Hij zal niet de illusie hebben gehad dat hij het toernooi kon winnen, maar dat hij met 1½ uit 6 laatste in zijn groep zou worden, moet een deceptie zijn geweest. De Jonge Shirov zien we niet meer terug. Gelukkig heeft hij zijn mooiste partijen en beste eindspelen gebundeld in Fire on Board. Dat is een van de opwindendste partijenverzamelingen die ik ken.

Opgave
Elke maand een serie opgaven, steeds stijgend in moeilijkheidsgraad. Ter lering en vermaak.

2202 2

2202 2

Verborgen eenvoud.
02-2 Wat is de winnende zet van wit?

 

Oplossing vorige week
02-1
Zwart geeft mat in 3 zetten

1...Th1† 2.Kxh1 Dh5†
3.Kg1 Dh2 mat