Waarom schaken?
- Geschreven door: Jeppe Teensma
In het dal van de Ganges in Noordwest India ontstond in de 6e eeuw een soort oerschaak. Het spel bestond uit het nabootsen van een veldslag tussen twee legers. De stukken stelden olifanten, ruiters en soldaten voor. Vanuit India verspreidde het spel zich in de 7e en 8e eeuw naar Perzië. Toen de Arabieren aan het einde van de 7e eeuw Perzië veroverden maakten ze kennis met het schaakspel. De Arabieren waren hartstochtelijke schakers en het spel werd aangeprezen om logisch te leren denken en vooruit te zien. In deze periode werden de eerste schaakboeken geschreven. De Moren brachten het spel naar Spanje en via Italië drong het spel de rest van Europa binnen. In de 12e eeuw werd in alle lagen van de bevolking driftig geschaakt. De kerk was tegen het schaakspel omdat veel op de uitslag van een partij werd gegokt en dit soms eindigde met gewelddadigheden. Het spel werd voor geestelijken verboden. De bisschop van Florence werd betrapt toen hij in een herberg waar hij overnachtte zat te schaken. Ter boetedoening moest het driemaal een aantal psalmen lezen en geld aan de armen schenken. Vanaf de 18e eeuw verspreidde het schaakspel zich verder over de wereld. In de 19e eeuw was de Amerikaanse schaker Morphy wereldberoemd. In 1935 werd Max Euwe wereldkampioen en ontstond in Nederland en enorme belangstelling voor het schaken. Vandaag de dag wordt door miljoenen mensen over de hele wereld geschaakt. Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat schaken een goede training voor de hersenen is waardoor waarschijnlijk minder snel ouderdomsverschijnselen optreden. Ook het sociale aspect door lid te zijn van een schaakvereniging kan belangrijk zijn.
Afgelopen maandagavond werd door ca. 30 deelnemers in Trefpunt Scheepstra de zesde ronde van de interne competitie gespeeld. Hierbij werd voor het eerst gebruik gemaakt van de door gastheer Cosis ter beschikking gestelde extra speelruimte. Lieuwe Boskma en Pieter Doller streden om de koppositie. Na de opening stond de koning van Pieter nog in het midden en kon moeilijk een veilige schuilplaats vinden. Dit was het thema in de hele partij. Pieter kreeg tegenspel op de koningsvleugel maar uiteindelijk werd de kwetsbare opstelling van de koning hem fataal. Lieuwe voert nu weer de ranglijst aan. In de partij tussen Tom Visser en Ward Romeijnders kreeg Tom na de opening een wat gedrukte stelling. Na afruilen van een aantal stukken werd dit iets beter. Ward kon echter een toren op de zevende rij plaatsen wat meestal een belangrijk voordeel oplevert. In deze partij was dit niet voldoende voor winst en ontstond een eindspel waarbij Tom drie pionnen en een paard en Ward drie pionnen en een loper had. Ward overschreed echter de bedenktijd en verloor de partij. Deze boeiende partij had een beter slot verdiend. Door deze uitslag komt Tom op de tweede plaats van de ranglijst. Richard Matulessy liet zien dat hij na dertien jaar afwezigheid het schaken nog niet verleerd is. In de partij tegen Jeppe Teensma hadden beide spelers winstkansen maar won Richard uiteindelijk met een mooi uitgevoerde koning aanval.
Pieter Doller neemt koppositie over
- Geschreven door: Jan van Spijker

Het was al weer de vijfde ronde en aan de kop van de ranglijst van SC Roden wordt hard gestreden om de koppositie. Johan Zwanepol wist twee gezonde pionnen voor te komen in zijn partij tegen Pieter Doller die dit seizoen meespeelt in Leek en in Roden. Eerst miste Johan een mat in één met stukwinst en later wist Pieter door taai te verdedigen er zelfs nog een remise uit te slepen. Doordat Lieuwe Boskma deze ronde niet speelde en daardoor minder punten pakte nam Pieter dankzij dat zwaarbevochten halve punt zelfs de koppositie over.
Na zijn nederlaag in de derde ronde was Tom Visser erop gebrand om voor een vol punt te gaan tegen Theo Wolthekker. Met een serie logische zetten waarop Tom patent lijkt te hebben wist hij feilloos de samenhang tussen de zwarte stukken te verzwakken om vervolgens zijn stukken binnen te loodsen in de verbrokkelde stelling van zijn tegenstander. Een vol punt was weer binnen.
Na ettelijke jaren van afwezigheid is Richard Matulessy weer terug op de club en inmiddels weer ouderwets op dreef. Deze ronde nam voorzitter Arend van der Burgh het tegen hem op en die wist een voordeel in partij te bereiken maar kwam wel met een gepend paard te zitten. Als hij dat had opgelost was er niet zoveel aan de hand geweest maar Richard wist die penning te benutten door een hele leuke manoeuvre met zijn c-pion en daarmee ging de winst van de partij naar Richard.
Ons nieuwe clublid Edson Antonio lijkt zijn draai aardig te hebben gevonden en wist lange tijd goede zetten te vinden in zijn partij met zwart tegen Jan van Spijker. En die speelde zoals altijd zijn favoriete Koningsgambiet waarbij de witte f-pion wordt geofferd om snel aanvalsspel te krijgen. Edson liet zich daardoor niet overrompelen en moest pas in het middenspel een witte vrijpion toestaan. Gesteund door een goed gepositioneerd paard wist Edson met zijn toren en koning de opmars van die witte pion lang tegen te houden totdat wit met zijn koning de zwarte stelling wist binnen te wandelen. In de kluwen van diverse wederzijdse dreigingen met penningen, paardvorken en tussenschaakjes wist Jan twee zetten dieper te rekenen en zo met een paard en vrijpion meer de winst binnen te slepen.
In de volgende ronde zullen de acht sterkste spelers van Roden hun interne competitie even pauzeren om aan te treden tegen het achttal van Het Kasteel uit Coevorden. Omdat we er veel leden bij hebben gekregen hebben we zelfs extra ruimte in het Trefpunt Scheepstra nodig om alle schakers een prettige speelplek te bieden.
Gijs Hager voert rapidcompetitie aan
- Geschreven door: Arend van der Burgh
Schaakclub Roden speelt jaarlijks op drie avonden haar rapidcompetitie. Afgelopen maandag was de eerste avond waarbij er vier partijen van twintig minuten per persoon per partij werden afgerond. Met zevenentwintig schakers in het gezellige Trefpunt Scheepstra aan de Brink zijn onze Leekster schaakvrienden ook altijd uitgenodigd. De vrijdag erop volgend bezoeken de Rodenaren Leek. Naast vriendschap is er ook altijd sprake van een gezonde en sportieve rivaliteit.
Onze regerend kampioen Jan van Spijker kon tijdens zijn partijen nog geen potten breken. Een 50%-score is nog onvoldoende om in de top van het klassement mee te doen. Zijn kwaliteit zal blijken als de gehele competitie ten einde is. Aan het einde van de avond bleek de zeer talentvolle Gijs Hager toch enigszins verrassend de competitie aan te voeren. Met Pieter Doller won Gijs alle vier van zijn partijen en werd in de stand gevolgd door een kwartet schakers met een 75% score. Nieuwkomer Piet van Dam blies mooi zijn partijtje mee. Tegen twee kampioenskandidaten kwam hij nog tekort, maar met twee mooie overwinningen nestelde Piet zich netjes in de middenmoot van de competitie. Komende week zetten we de reguliere interne competitie weer voort.
Sterke groei ledenaantal
- Geschreven door: Jeppe Teensma
Schaakclub Roden mag zich sinds de start van de competitie in september verheugen over de aanmelding van 8 nieuwe leden. Dit is zeer opvallend omdat de meeste schaakverenigingen in Nederland te kampen hebben met ledenverlies. Vaak worden de kosten voor huur van een speelruimte voor de overgebleven leden te hoog en moet opheffing of fusie met een andere vereniging worden overwogen.
Het ledental van de SC Roden schommelde de afgelopen jaren tussen de 30-35 leden. De beschikbare ruimte in prachtige pand Trefpunt Scheepstra was voor de vaak goed bezochte clubavonden voldoende. De nieuwe situatie noopte het bestuur in overleg met Cosis, de beheerder van het pand, te onderzoeken of meerdere ruimten voor het schaken beschikbaar kunnen komen. Door de zeer welwillende opstelling van Cosis is dit gelukt en kunnen tot grote voldoening van alle leden de schaakactiviteiten in dit mooie pand worden voortgezet. Ook bij bezoekende schaakverenigingen in de externe competitie wekt de goed geconserveerde bouw van deze historische dorpsschool vaak bewondering.
In de vierde ronde van de interne competitie waren aan het einde van de avond tegen 23.30 uur nog drie partijen niet afgerond. In de partij om de koppositie tussen Johan Zwanepol en Lieuwe Boskma bouwde Johan een stevig centrum op en begon Lieuwe een koningsaanval. Toen deze aanval vastliep leek Johan goede winstkansen te hebben. Beide spelers kwamen in tijdnood met als gevolg vele fouten die door de omstanders met verbazing werden bekeken. Johan maakte de laatste fout en verloor de partij ondanks een betere stelling. De uitspraak die de bekende grootmeester Jan Hein Donner ooit deed “schaken is een spel met veel verdriet” is hier aardig van toepassing. Menno Keizer en Jan van Spijker kwamen in een eindspel terecht met groepjes pionnen aan zijkanten van het bord. Menno bezat hierbij een loper en Jan een paard. Meestal heeft de speler met de loper in dit soort stellingen de beste winstkansen. Menno liet een pion tot dame promoveren en stond gewonnen. Hij gaf echter door onnauwkeurig spel Jan de gelegen ook een dame te halen en moest om winstkansen te behouden de dames ruilen. Door een betere positie van de koning nabij zijn pionnen wist Menno de partij alsnog te winnen. Een derde partij die nog liep was tussen Jannie Russchen, de enige vrouwelijke schaakster, en Teije Smedinga. Jannie verdedigde een mindere stelling zeer taai maar moest uiteindelijk door materiaal overwicht van Teije de vlag strijken.
Zwanepol verrassend koploper
- Geschreven door: Menno Keizer
In de derde ronde van de interne competentie ontstaat al na een uur enig geroezemoes in de zaal. Lieuwe Boskma vliegt met een minder vaak voorkomende loperopening Arend van den Burgh direct naar de keel door volop in de aanval te gaan en dreigt een stuk te winnen. Arend reikt Lieuwe de hand en geeft op. Na een zet of elf kunnen de stukken in de doos. Ruim een uur later worden na Lieuwe - Arend een negental andere partijen beslist, waarvan één in een gelijkspel. Nieuwkomers van dit seizoen Edson Antonio en Coos Boerma geven hun visitekaartje af door respectievelijk hun ervaren tegenstanders Cees Hageman en Frans van Doorn te verslaan. Edson wint zelfs verrassend snel.
Zoals bekend breekt rond een uur of elf de tijdnoodfase aan. Er zijn op dat moment nog drie partijen gaande: Tom Visser - Johan Zwanepol, Arnout Wegerif - Raoul Suurmeijer en Kees Duisterwinkel - Teije Smedinga. Kees staat twee pionnen voor tegen de in tijdnood verkerende Teije, maar het wordt nog spannend als beiden een vrijpion weten te creëren die de overkant van het bord kunnen bereiken. Kees weet echter eerder te promoveren en wint. Arnout staat materieel gelijk tegen Raoul. Arnout heeft een ver opgerukte vrijpion aan de rand van het bord, maar Raoul rukt met meerdere pionnen in het centrum op. Arnout krijgt in tijdnood steeds meer moeite om zijn stelling te verdedigen. Raoul weet hiervan handig te profiteren, wint materiaal en dreigt de stelling van Arnout op te blazen. Arnout geeft op.
In de partij van huidig clubkampioen Tom en Johan staat het materieel gelijk. Alleen de paarden en enkele pionnen zijn van het bord verdwenen. Tom weet de druk op de stelling van Johan op te voeren maar is in hevige tijdnood. Hij moet zettenlang met een tijd van nog ongeveer een halve minuut op de klok steeds de juiste zetten zien te vinden tegen een nauwkeurig verdedigende Johan. Als Tom met dame en loper een winnende aanval probeert op te zetten offert Johan een toren voor de sterke loper van Tom. Tom lijkt daardoor verrast te zijn en neemt iets meer tijd om te bedenken hoe hij zijn aanval gaande kan houden. Op zijn klok verschijnt als eerste 0.00 en of je dan beter, gelijk of verloren staat, de partij is op dat moment ten einde. Tom verliest dus op tijd. Ook het efficiënt verdelen van de tijd hoort bij het schaken. Johan staat daardoor in de ranglijst met 100% op de eerste plaats en Raoul met eenzelfde score knap op de tweede. Ook de dit jaar voor het eerst intern in Roden spelende Pieter Doller doet het goed. Door een overwinning op Ale Bakker staat hij eveneens met een 100% score op de vierde plaats. Lieuwe staat daar tussen op nummer drie.
Over twee weken ronde vier met voor een ieder weer nieuwe kansen.
De tweede ronde
- Geschreven door: Jan van Spijker
Maandag 12 september was de tweede ronde van de interne competitie en clubkampioen Tom komt ook dit seizoen goed uit de startblokken. Hij liet Jan van Spijker zien dat een Hollandse verdediging wel met veel meer precisie maar vooral meer geduld gespeeld moet worden om het hem moeilijk te maken. Een witte pionnenopmars op de Koningsvleugel brak als een stel Oekraïeners door de zwarte verdedigingslinie. Ward Romeijnders en Lieuwe Boskma deelden het punt en vonden na afloop dat het inderdaad redelijk in evenwicht was gebleven. Gijs Hager verspeelde in een Benoni een belangrijke pion waarna good old Johan Zwanepol de zwartspeler vrij simpel kon oprollen. Raoul Suurmeijer en Theo Wolthekker hadden een lange manoeuvreerpartij die plotseling ontbrandde waarbij Theo’s dame gepend werd door een loper en hij de stukken in het doosje kon doen. Ondertussen had ons nieuwe lid Edson Antonio zijn eerste punt binnengehaald met een nette winst op Jannie Russchen en was de op het nest teruggekeerde Bernard Bos niet tevreden over zijn spel in een verliespartij tegen Arnout Wegerif. Hij vond dat hij na vele jaren niets meer aan schaken te hebben gedaan duidelijk nog veel te weinig wedstrijdritme had. Arnout had met een stukoffer tegen twee pionnen een mataanval opgezet die Bernard had overrompeld.
En dan was dit ook nog eens de avond dat oud clubkampioen Richard Matulessy na jaren afwezigheid zijn opwachting weer maakte. In een partij tegen Menno Keijzer draaide het uit op een eindspel waarbij beiden 5 pionnen hadden en elk een loper van ongelijke kleur die elkaar dus niet kunnen aanvallen. Kenners weten dat zoiets vaak tot remise leidt maar het leek er zowaar op dat Menno met een verre vrijpion de winst kon binnenhalen door aan de andere kant Richards pionnen op te peuzelen. Dat ging mis toen Richard een niet meer te achterhalen pion wist vrij te maken die tot Dame promoveerde. Deze vos is duidelijk zijn streken nog niet verleerd!
Schaken als kunst
- Geschreven door: Arend van der Burgh
Het Wat ’n Kunstfestival dat op zaterdag en zondag 3 en 4 september in het centrum van Roden plaatsvond was een groot succes. Met veel verschillende activiteiten tijdens schitterend nazomerweer was er veel volk op de been waardoor het een erg gezellige happening werd. Schaakclub Roden was met een grote stand voor de HEMA en het Univé-gebouw van de partij. Met schaken als kunst en kunst met schaken presenteerden de leden zich. Een open schaak-in, die door veel bezoekers werd opgemerkt. Belangstelling van jong tot oud. We troffen enthousiaste en goede schakers die wel zin in een partijtje schaak hadden. Op het grote schaakbord werd de “clash of the village” tussen de schaakkampioenen van de schaakclubs Roden en Leek gespeeld. Pieter Doller van schaakclub Leek was dit maal te sterk voor de Roder kampioen Tom Visser.
De eerste competitieronde van het seizoen 2022-2023 was ook een groot succes. Tien jeugdleden en dertig seniorschakers waren van de partij. Acht nieuwe gezichten, belangstellenden of nieuwe leden. Op zo’n moment krijgen de nieuwe schakers voldoende aandacht en worden hun schaakkwaliteiten beoordeeld. Bernard Bos en Pieter Doller wonnen hun eerste competitiepartij, de andere nieuwkomers Edzon Antonio, Oleksandr Tytarenko en Coos Boerma troffen sterke tegenstanders en keerden dit maal met een eerste verlies huiswaarts. Coos had het geluk om tegen clubkampioen Tom Visser te mogen aantreden en hield lange tijd stand. Dat belooft nog wat. Volgende week krijgt iedereen weer een herkansing om zijn of haar schaakkwaliteiten in gezellig clubverband te tonen. We houden de lezers wekelijks op de hoogte.
Upgrade website
- Geschreven door: Webmaster
De website ziet er nu wat anders uit. De reden is een upgrade van het onderliggende Content Management Systeem (Joomla). De site is nu gebaseerd op Joomla 4. Ik sluit niet uit dat er hier en daar nog wat vreemde zaken kunnen opduiken. Laat het me maar weten als je zo iets tegenkomt (Contacten - webmaster). Het uiterlijk van de site kan overigens de komende tijd nog wel meer gaan veranderen.
Uitslagen gambiettoernooi 30 mei
- Geschreven door: Webmaster
Pos Naam Prc Score
1 Lieuwe Boskma 100,0 222,0 2 Raoul Suurmeijer 75,0 151,0 3 Theo Wolthekker 50,0 118,5 4 Arnold Meijster 62,5 114,3 5 Johan Zwanepol 50,0 92,4 6 Ale Bakker 37,5 86,8 7 Jan van Spijker 25,0 55,4 8 Henk van Bemmel 0,0 25,0 Pos Naam Prc Score 1 Gijs Hager 87,5 186,0 2 Jan Duisterwinkel 87,5 185,1 3 Jeppe Teensma 50,0 101,7 4 Frits Bosman 33,3 66,8 5 Mark Hoogendijk 16,7 63,4 6 Cees Hageman 12,5 40,3 Pos Naam Prc Score 1 Frans van Doorn 75,0 183,0 2 Teije Smedinga 75,0 180,0 3 Jan Pezij 66,7 160,3 4 Derk Holman 50,0 102,3 5 Kees Duisterwinkel 50,0 89,7 6 Arend vd Burgh 33,3 66,7 7 Jannie Russchen 25,0 63,4 8 Henk Hamelink 16,7 48,2
Tom Visser kampioen; Arend van der Burgh nipt winnaar B-groep
- Geschreven door: Ruurd Kunnen en Arend van der Burgh
Al enige weken is bekend dat Tom Visser de nieuwe clubkampioen zou worden. Lieuwe Boskma was met een indrukwekkende achtervolging bezig, maar hoewel hij zijn laatste vijf partijen won, bleef Tom buiten bereik. Toch was de laatste ronde zeer spannend, want de strijd om de eerste plaats in de B-groep was nog wijd open. Arend van der Burgh ging aan de leiding, maar verloor een mooie, spectaculaire partij van Dick Dalmolen. Dick stelde daarmee zijn vierde plaats in de eindrangschikking veilig, achter Johan Zwanepol, die remiseerde met Jan van Spijker. Voor Jan was dit weliswaar een eervol resultaat, maar toch ook een kleine deceptie. Door de nederlaag van Arend had een overwinning hem de zege in de B-groep opgeleverd, nu eindigde hij met een minieme achterstand van 0,7 punten als tweede. Ter vergelijking: de remise tegen Johan leverde hem ruim 25 punten op. Jeppe Teensma kon zich niet meer in deze strijd mengen. Hij werd het slachtoffer van de aanvalsdrift van Theo Wolthekker. In het algemeen klassement eindigden Arend en Jan als vijfde en zesde, een uitstekend resultaat. Jan Pezij werd zoals verwacht de winnaar van de C-groep. Een nederlaag tegen Jan Duisterwinkel kon daar niets meer aan veranderen. Voor de laatstgenoemde Jan was het een mooie afsluiting van een goed seizoen.
Net zo pikant als voetbalwedstrijden tussen NEC en NAC zijn bij ons de partijen tussen Kees en Cees. Cees Hageman heeft een minder goed seizoen achter de rug, maar smaakte het genoegen Kees Duisterwinkel te verslaan. Ook voor Kees is het seizoen ietwat teleurstellend verlopen. Anders ligt dat bij Gijs Hager. Gijs bekroonde zijn korte heroptreden in de competitie met een derde achtereenvolgende overwinning. De oud-jeugdkampioen versloeg Bob van Maanen en gaf zo zijn visitekaartje af voor volgend seizoen. Teije Smedinga revancheerde zich voor zijn misstap van vorige week tegen Jannie Russchen. Derk Holman verslikte zich in de complicaties van de stelling en verloor een stuk.
De competitie is door de coronabeperkingen enige weken onderbroken. Vanaf eind januari hebben we gelukkig onafgebroken kunnen spelen, maar sommigen zijn langere tijd afwezig geweest. Het was verheugend twee oudgedienden na lange tijd terug te zien. Frans van Doorn en Olaus Diebrink lieten tegen Henk Hamelink en Jannie Russchen zien dat ze het schaken nog niet zijn verleerd. Henk en Jannie moesten het dit seizoen meer hebben van het plezier in het spel dan van de punten. Maar gelukkig, plezier was er genoeg te beleven.
Volgende week een gezellige slotavond. Met een rapid speeltempo worden er volgens het lootje-trekken-systeem gambietpartijen gespeeld met een verplicht gestelde zettenreeks.
- Eerste verlies Tom Visser
- Wethouder Wekema opent jubileumfeest
- Lieuwe Boskma vast op tweede plaats
- Tom Visser onbereikbaar voor concurrentie
- De competitie hervat met nieuwe gezichten
- Uitnodiging jubileumfeest
- Van Spijker rapidkampioen
- Presentatie jubileumboek
- Jeppe Teensma aan de leiding
- Visser niet te stoppen